Z dniem 1 stycznia 2012 roku weszła w życie ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, która spowodowała zmiany w organizacji pomocy rodzinom zastępczym w naszym mieście. Dotychczas działający Dział Opieki nad Dzieckiem został przekształcony, a w jego miejsce pojawiły się: Dział Pieczy Zastępczej, Dział ds. Asysty Rodzinnej oraz Dział Obsługi i Finansowania Opieki nad Dzieckiem.

DZIAŁ PIECZY ZASTĘPCZEJ

Dział zajmuje się m.in.:

• prowadzeniem naboru kandydatów do pełnienia funkcji pieczy zastępczej,
• organizowaniem szkoleń dla kandydatów i rodzin zastępczych,
• przygotowaniem rodzin do przyjęcia dziecka,
• oceną rodzin zastępczych i prowadzących rodzinne domy dziecka,
• dokonywaniem okresowej oceny sytuacji dziecka w rodzinie zastępczej,
• prowadzeniem pomocy psychologicznej dla dzieci i rodziców zastępczych,
• sporządzaniem opinii do Sądu,
• wspieraniem usamodzielnianych wychowanków,
• pozyskiwaniem wolontariuszy dla rodzin zastępczych,
• pozyskiwaniem rodzin pomocowych,
• wspieraniem.

DZIAŁ OBSŁUGI FINANSOWANIA OPIEKI NAD DZIECKIEM

Dział zajmuje się m.in.:

• przyznawaniem świadczeń, dodatków, wynagrodzeń,
• dofinansowywaniem,
• wydawaniem decyzji dla rodzin zastępczych.

DZIAŁ DS. ASYSTY RODZINNEJ

Dział zajmuje się m.in.:

• realizacją projektu „Socjalizacja rodziny naturalnej (z wykorzystaniem treningu w prowadzeniu gospodarstwa domowego na bazie kontraktu socjalnego z elementami metody projektu) dziecka objętego lub zagrożonego opieką zastępczą”,
• realizacją projektu „Asystent rodziny”.

Piecza zastępcza

Piecza zastępcza może być sprawowana w formie rodzinnej i instytucjonalnej.

Rodzina zastępcza jest najlepszą formą opieki zastępczej dla dzieci pozbawionych opieki rodziców naturalnych. Efektywniej niż placówka zapewnia dziecku prawidłową opiekę i wychowanie, wyrównanie deficytów, które powstały w dysfunkcyjnej rodzinie biologicznej. Umożliwia ona nawiązywanie bliskich pozytywnych relacji pomiędzy dzieckiem a osobami znaczącymi, co stanowi podstawę dla prawidłowego rozwoju społecznego i emocjonalnego dziecka.

Formy rodzinnej pieczy zastępczej:

• Rodzina zastępcza spokrewniona,
• Rodzina zastępcza niezawodowa,
• Rodzina zastępcza zawodowa, w tym zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego i zawodowa specjalistyczna; 2. rodzinny dom dziecka.

Pełnienie funkcji rodziny zastępczej oraz prowadzenie rodzinnego domu dziecka może być powierzone osobom, które:

1. Dają rękojmię należytego sprawowania pieczy zastępczej;
2. Nie są i nie były pozbawione władzy rodzicielskiej, oraz władza rodzicielska nie jest im ograniczona ani zawieszona;
3. Wypełniają obowiązek alimentacyjny – w przypadku gdy taki obowiązek w stosunku do nich wynika z tytułu egzekucyjnego;
4. Nie są ograniczone w zdolności do czynności prawnych;
5. Są zdolne do sprawowania właściwej opieki nad dzieckiem, co zostało potwierdzone zaświadczeniami o braku przeciwwskazań zdrowotnych do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka, wystawionymi przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej;
6. Przebywają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
7. Zapewnią odpowiednie warunki bytowe i mieszkaniowe umożliwiające dziecku zaspokajanie jego indywidualnych potrzeb, w tym:
   1. rozwoju emocjonalnego, fizycznego i społecznego,
   2. właściwej edukacji i rozwoju zainteresowań,
   3. wypoczynku i organizacji czasu wolnego.

Pełnienie funkcji rodziny zastępczej niezawodowej lub zawodowej oraz prowadzenie rodzinnego domu dziecka może być powierzone osobom, które nie były skazane prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe.W przypadku rodziny zastępczej niezawodowej co najmniej jedna osoba tworząca tę rodzinę musi posiadać stałe źródło dochodów(…) (fragmenty Ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej z dnia 9.06.2011r.)

Rodzina zastępcza zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego przyjmuje dzieci interwencyjnie w sytuacjach kryzysu rodziny naturalnej, w przypadku zagrożenia zdrowia i życia dziecka. Dziecko przebywa w pogotowiu rodzinnym do czasu unormowania sytuacji dziecka, nie dłużej jednak niż na okres 4 miesięcy. W szczególnie uzasadnionych przypadkach okres ten może być przedłużony, za zgodą organizatora rodzinnej pieczy zastępczej do 8 miesięcy lub do zakończenia postępowania sądowego.

W rodzinie zastępczej zawodowej specjalistycznej umieszcza się w szczególności:

1. Dzieci legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności;
2. zieci na podstawie ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich;
3. Małoletnie matki z dziećmi.

Kandydaci na rodziców zastępczych

Kandydatów na rodziców zastępczych zapraszamy do Działu Pieczy Zastępczej MOPS. Tam zapoznani będą z procedurą kwalifikacyjną, złożą odpowiednie dokumenty.Po uzyskaniu pozytywnej wstępnej kwalifikacji, na którą składają się również wizyta domowa i badania psychologiczne, kandydaci kierowani są na szkolenie dla rodzin zastępczych. Po ukończeniu obowiązkowego szkolenia, odbyciu 10 godzinnego stażu odbywa się ostateczna kwalifikacja na rodzinę zastępczą.

Pomoc dla rodzin zastępczych

W naszym mieście rodziny zastępcze i rodzinne domy dziecka objęte są opieką koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej w Dziale Pieczy Zastępczej MOPS.Pieczę nad usamodzielnianymi wychowankami rodzin zastępczych z terenu naszego miasta pełnią specjaliści pracy socjalnej Działu Pieczy Zastępczej.Rodziny zastępcze i umieszczone dzieci mogą również skorzystać z pomocy psychologicznej w formie konsultacji, poradnictwa, diagnozy i terapii.

Instytucjonalna piecza zastępcza

Naczelną ideą jest tworzenie niewielkich form placówek w trosce o dobro dziecka. W naszym mieście funkcjonują następujące placówki opiekuńczo – wychowawcze:

• Ośrodek Pomocy Dzieciom i Rodzinie - specjalistyczna placówka wielofunkcyjna, pełniąca funkcję placówki opiekuńczo – wychowawczej wsparcia dziennego, interwencyjnego oraz socjalizacyjnego. W ramach placówki funkcjonują mieszkania rodzinkowe w różnych dzielnicach miasta Ruda Śląska. Mieszkania te są małą formą placówki socjalizacyjnej w każdym z nich przebywa do 10 dzieci, pod stałą opieką wychowawców. Lokale usytuowane są w budynkach wielorodzinnych, w sąsiedztwie innych mieszkańców miasta. Dzieci mogą się rozwijać w warunkach zbliżonych do domowych, rodzinnych. Wychowankowie są włączeni w proces funkcjonowania tej małej społeczności i uczestniczą w wykonywaniu codziennych czynności związanych z prowadzeniem gospodarstwa domowego. Aktualnie w mieście funkcjonuje 5 takich mieszkań rodzinkowych oraz 2 mieszkania interwencyjne, każde przewidziane dla 10 wychowanków.
• Placówka Socjalizacyjna Św. Józefa w Formie Mieszkania Usamodzielnienia Ośrodka Błogosławionego Jana Pawła II, prowadzonego przez Caritas Archidiecezji Katowickiej. W ramach placówki działają dwa mieszkania, każde przewidziane dla 12 osób. Placówka zapewnia opiekę i wychowanie dzieciom w wieku od 14 do 18 lat, pozbawionym częściowo lub całkowicie opieki rodzicielskiej. Zadaniem tej placówki jest wyposażenie dzieci i młodzieży we wszystkie społeczne kompetencje niezbędne w dorosłym życiu oraz zapewnienie im prawidłowego rozwoju, edukacji i usamodzielnienia w przyjaznych i bezpiecznych warunkach.
• 3 Placówki Opiekuńczo-Wychowawcze typu Rodzinnego (RDD nr 1,2,3), w których może przebywać do 8 dzieci.